ქოქოსის ზეთი

ქოქოსის ზეთს იღებენ ბირთვიდან ან მომწიფებული ქოქოსის ხორციდან, რომელიც მიიღება ქოქოსის პალმისგან (Cocos nucifera). მთელ ტროპიკულ სამყაროში მან უზრუნველყო ცხიმის ძირითადი წყარო მილიონობით ადამიანის კვების რაციონში თაობებისთვის.
ქოქოსის ზეთი ცალსახად განსხვავდება სხვა დიეტური ზეთებისგან და ამ მიზეზით, მრავალფეროვან გამოყენებას პოულობს საკვები, მედიცინა და მრეწველობა. ქოქოსის ზეთი სხვა დიეტური ზეთების უმეტესობისგან განსხვავებით არის ძირითადი სამშენებლო ბლოკები ან ცხიმოვანი მჟავები, რომლებიც ქმნიან ზეთს. ქოქოსის ზეთი ძირითადად შედგება ცხიმის მოლეკულების სპეციალური ჯგუფისგან, რომელიც ცნობილია როგორც საშუალო ჯაჭვის ცხიმოვანი მჟავები (MCFA). ადამიანის დიეტაში ცხიმების უმეტესობა თითქმის მთლიანად გრძელი ჯაჭვის ცხიმოვანი მჟავებისაგან (LCFA) შედგება.
ძირითადი განსხვავება MCFA- სა და LCFA- ს შორის არის მოლეკულის ზომა, უფრო სწორედ ნახშირბადის ჯაჭვის სიგრძე, რომელიც ქმნის ცხიმოვანი მჟავის ხერხემალს. MCFA– ს ჯაჭვის სიგრძეა 6 – დან 12 ნახშირბადამდე. LCFA შეიცავს 14 ან მეტ ნახშირბადს.
ნახშირბადის ჯაჭვის სიგრძე გავლენას ახდენს ზეთის ბევრ ფიზიკურ და ქიმიურ თვისებაზე. მოხმარებისას, სხეული განსხვავებულად ამუშავებს და მეტაბოლიზდება თითოეული ცხიმოვანი მჟავა, ნახშირბადის ჯაჭვის ზომიდან გამომდინარე. ამიტომ, ქოქოსში MCFA- ს ფიზიოლოგიური მოქმედება მნიშვნელოვნად განსხვავდება LCFA- სგან, რომელიც უფრო ხშირად გვხვდება დიეტაში.
MCFA და LCFA ასევე შეიძლება კლასიფიცირდეს როგორც გაჯერებული, მონოუჯერი ან პოლიუჯერი ცხიმოვანი მჟავები. ქოქოსის ზეთი შეიცავს 92% გაჯერებულ ცხიმოვან მჟავებს. ქოქოსის ზეთის შემცველი MCFA გაჯერებულია. ამასთან, ისინი ქიმიურად ძალიან განსხვავდებიან გრძელი ჯაჭვით გაჯერებული ცხიმოვანი მჟავებისგან, რომლებიც გვხვდება ცხოველურ ცხიმში და სხვა მცენარეულ ზეთებში.